Kunst Kijken Jeff Wall
Jeff Wall in het Stedelijk Museum.
In het voorjaar van 2014 bekeken we de enorme foto’s op lichtbakken van Jeff Wall; reuzendia’s. Ik vond zijn afbeeldingen jarenlang niet zo bijzonder. Ze kwamen me voor als min of meer toevallige kiekjes. Maar het kwartje viel toen ik op de Dokumenta in Kassel voor zijn foto stond van een man in een rommelige kamer, onder een plafond vol lampen peertjes. Ik wist direct: Dit is ’the invisable man’, de hoofdpersoon uit de gelijknamige Amerikaanse roman (en best seller) van Ralph Ellison uit 1952. Zo secuur in beeld gebracht, dat ik meteen de goede associatie kreeg, hoewel ik het verhaal niet precies zou kunnen navertellen. De dreun van die ervaring opende mijn ogen voor Jeff Wall’s grootheid.
Toevallig en nauwgezet
De beelden die Jeff Wall maakt zijn gereconstrueerde herinneringen van situaties die hem geraakt hebben. Voor elk van de soms bedrieglijk eenvoudige voorstellingen bouwt hij een ‘filmset’ en maakt dagenlang met een crew en een cast opnamen om dat ene beeld te kunnen vangen dat de essentie weergeeft van wat hem ooit raakte. Waarom een situatie of gebeurtenis hem raakte, daar bekommert hij zich steeds minder om en een uitleg van de voorstellingen geeft hij niet.
Wat de beelden gemeen hebben is dat ze beladen zijn met culturele en maatschappelijke verwijzingen en op veel verschillende manieren geïnterpreteerd kunnen worden. Door die poëtische kwaliteit kan elke toeschouwer er zijn eigen verhaal aan vast knopen. Dat is precies wat Jeff Wall wil bereiken. Het grote formaat van de foto’s helpt hierbij; het geeft je de illusie onderdeel van de voorstelling te zijn.
En als je dan toch in het Stedelijk bent: even naar ‘Who is affraid . . .‘
